To χρεόμετρο του Economist

"Όλα τα λεφτά" θα τα βρείτε εδώ. Το BBC έχει διάφορα άλλα παγκοσμιόμετρα εδώ.

Virtual ανάπτυξη

Η Wolfram έχει ένα ωραίο demo το οποίο οπτικοποιεί το απλό νεοκλασικό μοντέλο ανάπτυξης του  Robert Solow. Εφόσον δεν μπορούμε να δούμε προς το παρόν πραγματική ανάπτυξη στην Ελλάδα, τουλάχιστον ας δούμε εικονική ανάπτυξη στην οθόνη μας.

Η εκθετική μεγέθυνση της παράλογης ευφορίας

Αν θέλετε να μάθετε για τις φούσκες στις αγορές, ένα καλό σημείο εκκίνησης είναι το Irrational Exuberance του Robert Shiller. Εδώ αναπαράγεται ένα διάγραμμα που απεικονίζει την εκθετική αύξηση των τιμών μετοχών σε πραγματικούς όρους στις ΗΠΑ από το 1871 μέχρι σήμερα (υπάρχει και σε ημιλογαριθμική μορφη εδώ). Ενδιαφέρουσα και η εκθετική αύξηση στο ΑΕΠ. Οι προβλέψεις δικές σας.

To quantitative easing μειώνει τη μέση διάρκεια κρατικού δανεισμού

Ο Krugman αναφέρεται εδώ σε ένα αδημοσίευτο memo της Goldman Sachs το οποίο εκτιμά ότι ένα τρις δολλάρια quantitative easing ισοδυναμεί με μείωση στη μέση διάρκεια (maturity) ομοσπονδιακού δανεισμού στις ΗΠΑ κατά ένα έτος.  Βάσει αυτού, ο Krugman καταλήγει εκφράζοντας επιφυλάξεις για την αποτελεσματικότητα της συγκεκριμένης νομισματικής πολιτικής.

Τα 5 χαρακτηριστικά του καλού επιχειρηματία

Σύμφωνα με τον Paul Graham εδώ είναι: επιμονή, ευελιξία, φαντασία, απειθαρχία και φιλία. Αν και θα έλεγε κανείς ότι αφθονούν αυτά στην Ελλάδα, επιχειρηματικότητα νιξ.

To Twitter προβλέπει τις αγορές

Έτσι ισχυρίζεται νέα εργασία στην οποία αναφέρεται εκπομπή του δικτύου CNBC (δες το Carpe Diem για σχόλια και σχετικό video). Συγκεκριμένα, οι ερευνητές βρήκαν ότι μετρήσεις της συλλογικής διάθεσης με βάση ανάλυση αναρτήσεων στο Twitter μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να προβλεφθούν με αρκετή επιτυχία οι ημερήσιες αποδόσεις του γενικού χρηματιστηριακού δείκτη DJIA. Twit-twit...

Benoit Mandelbrot (1924-2010): Ένας Έλληνας μεταξύ Ρωμαίων

Αυτή την απλή φράση διάλεξε ο Nacim Taleb στην ιστοσελίδα του για να τιμήσει τη μνήμη του μαθηματικού Benoit Mandelbrot ο οποίος δυστυχώς πέθανε στις 14 Οκτώβρη σε ηλικία 85 ετών. Η έρευνα του πατέρα των fractals άσκησε τεράστια επίδραση σε πολλά επιστημονικά πεδία που περιλαμβάνουν τη φυσική, τα χρηματοοικονομικά, τα μαθηματικά, τη βιολογία και την πληροφορική. Τα μαθηματικά και οι ιδέες που ανέπτυξε συντέλεσαν στη δημιουργία του επιστημονικού ρεύματος της θεωρίας του χάους και της μη-γραμμικής δυναμικής. Υπήρξε ένας από τους τελευταίους μεγάλους μαθηματικούς με μια ολιστική θεώρηση. Οι εργασίες του στα χρηματοοικονομικά τη δεκαετία του 1960 ήταν ανορθόδοξες αλλά πραγματικά πρωτοποριακές. Όταν οι περισσότεροι επιστήμονες και αναλυτές στη χρηματοπιστωτική βιομηχανία για πάνω από μισό αιώνα αποδέχθηκαν χωρίς ιδιαίτερες επιφυλάξεις την παντοκρατορία της γραμμικότητας, της ανεξαρτησίας και της κανονικής κατανομής, αυτός μιλούσε για ασυνέχειες, κατανομές με βαριές ουρές, μακροπρόθεσμη μνήμη, μη-γραμμικότητες και αυτοομοιότητες στη συμπεριφορά των αγορών. Αν είχαμε δώσει περισσότερη προσοχή στα γραπτά του ίσως σήμερα να είχαμε καλύτερα υποδείγματα αποτίμησης και διαχείρισης κινδύνου και έτσι να μη βιώναμε τόσο έντονα τις αρνητικές συνέπειες της κρίσης.

Αν και δεν τον γνώρισα ποτέ προσωπικά είχα την τύχη να μελετήσω σε βάθος το έργο του όταν έγραφα τη διατριβή μου και υπήρξα μεγάλος θαυμαστής του. Όταν επικοινώνησα μαζί του με email τον Αύγουστο του 2008 ενημερώνοντάς τον για το βιβλίο μου, έμεινα έκπληκτος όταν μου απάντησε σχεδόν αμέσως. Ανέφερε μεταξύ άλλων με το κάπως επικριτικό αλλά πρακτικό πνεύμα που τον χαρακτήριζε: "I did look up on the web and saw that your book deals with my concept of long memory. But does it deal with the long tails which fill the newspapers today?". Για περισσότερες πληροφορίες αναφορικά με το έργο και τη ζωή του αρχίστε από το σχετικό αφιέρωμα στους ΝΥΤ και μια συλλογή με ομιλίες στο TED.

O Myron Scholes αναρωτιέται αν θα δουλέψει η ποσοτική διευκόλυνση

Ο Νομπελίστας Myron Scholes σε συνέντευξή του στο Real Time Economics διατυπώνει τις ανησυχίες του αναφορικά με το αν θα δουλέψει η νομισματική πολιτική της ποσοτικής διευκόλυνσης (ή χαλάρωσης, Quantitative easing/QE) την οποία εφαρμόζει το Fed και η ECB. Μερικές από τις σκέψεις του:

• Ίσως βραχυπρόθεσμα το QE μειώνει την αμοιβή κινδύνου (risk premium) και έτσι κινητοποιεί τις επενδύσεις. Όμως η αμοιβή κινδύνου δεν μπορεί να επηρεαστεί από ροές περιουσιακών στοιχείων. Αν η κυβέρνηση αγοράσει όλες τις επικίνδυνες επενδύσεις και οι επενδυτές αγοράσουν τις ασφαλείς επενδύσεις αυτό δεν θα αλλάξει η αμοιβή κινδύνου.
• Το Fed δεν είναι μια ανεξάρτητη και εξωγενής οντότητα. Αν αγοράσει όλες τις επικίνδυνες επενδύσεις τότε αυτές θα περάσουν στην κατοχή των ιδιοκτητών του Fed, δηλ. στην κοινωνία. Όπως ακριβώς και ο κίνδυνος των subprime δεν εξαφανίστηκε επειδή απλώς άλλαξε χέρια.
• Το QE μειώνει την αβεβαιότητα αναφορικά με την δέσμευση της κυβέρνησης στο να τονώσει την οικονομία και έτσι αυξάνει τη ρευστότητα. Το πρόβλημα είναι ότι αυξάνει και την αβεβαιότητα αναφορικά με το πως η κυβέρνηση θα βγει από το QE και τι επίπτωση θα έχει αυτό στην οικονομία τότε.
• Οι επενδυτές γνωρίζουν παιγνιοθεωρητικά ότι η έκταση του QE θα είναι περιορισμένη στο βαθμό που η κυβέρνηση είναι ορθολογική και δε θα θέλει να προκαλέσει πληθωρισμό.   

Στοιχηματίστε την τελευταία στιγμή

Αυτό συμβουλεύουμε με την Βάλια Μακροπούλου σε άρθρο μας το οποίο έγινε δεκτό για δημοσίευση στο επιστημονικό περιοδικό Scottish Journal of Political Economy.  Συγκεκριμένα, εξετάζουμε τις αγορές αθλητικού στοιχηματισμού με σταθερές αποδόσεις όταν υπάρχει αβεβαιότητα στην πληροφόρηση. Μεταξύ της στιγμής που θα ανακοινώσει ο ΟΠΑΠ, για παράδειγμα, τη σταθερή απόδοση ενός στοιχήματος και της στιγμής που θα λάβει χώρα ο αντίστοιχος ποδοσφαιρικός αγώνας υπάρχει η πιθανότητα να συμβεί ένα γεγονός το οποίο θα επηρεάσει σημαντικά την έκβαση του αγώνα (πχ να πάθει ατύχημα ένας ποδοσφαιριστής εμπλεκόμενης ομάδας). Άρα οι "έξυπνοι" παίκτες θα ποντάρουν την τελευταία δυνατή στιγμή ώστε να εκμεταλλευτούν όλη τη διαθέσιμη πληροφορία. Η έρευνά μας προσφέρει μια εναλλακτική εξήγηση για το περίφημο "favorite-longshot bias"σύμφωνα με το οποίο οι επενδυτές και οι παίκτες σε στοιχήματα τείνουν να υπερτιμούν τα απίθανα ενδεχόμενα και να υποτιμούν τα φαβορί. Η έρευνα αυτή αποτελεί συνέχεια παλιότερης έρευνας που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Forecasting με το Νίκο Βλαστάκη και Γιώργο Δότση αναφορικά με τη δυνατότητα σχεδίασης κερδοφόρων στρατηγικών αθλητικού στοιχηματισμού.

Επενδυτικές συμβουλές από τον Aswath Damodaran για περίοδους πληθωριστικής ανωμαλίας

Από το blog του Καθηγητή Aswath Damodaran, guru του corporate finance.Αν πιστεύετε ότι θα αυξηθεί ο πληθωρισμός τότε μειώστε το χρηματοοικονομικό μέρος των επενδύσεών σας και αυξήσετε τις επενδύσεις σας σε πραγματικά περιουσιακά στοιχεία. Επενδύστε σε μετοχές που: έχουν τιμολογιακή δύναμη (ώστε να περάσουν τον πληθωρισμό στους πελάτες), κόστη μη-ευαίσθητα στον πληθωρισμό και λίγα πάγια στοιχεία ενεργητικού. Οι εταιρίες τεχνολογίας, καταναλωτικών αγαθών και ψυχαγωγίας ανήκουν σε αυτή την κατηγορία. Είναι ζητούμενο οι εταιρίες που θα επενδύσετε να έχουν μακροχρόνια δάνεια με σταθερό επιτόκιο ώστε ο πληθωρισμό να μειώσει την πραγματική αξία των υποχρεώσεων. Επενδύστε σε βραχυπρόθεσμα κρατικά χρεώγραφα, ομόλογα προσαρμοσμένα για πληθωρισμό (TIPs) και εταιρικά ομόλογα με κυμαινόμενο επιτόκιο (είναι πιο ανθεκτικά στον πληθωρισμό. Αν περιμένετε αποποληθωρισμό τότε επενδύσετε σε χρηματοοικονομικά αξιόγραφα. Τα ομόλογα ακόμα και με 2.5% απόδοση αποτελούν ευκαιρία. Αποφύγετε μετοχές κυκλικών εταιριών και προτιμήσετε αυτές που πουλούν αγαθά πρώτης ζήτησης και όχι πολυτελείας. Καθώς η επισφάλεια αποτελεί πιθανό ενδεχόμενο σε περιπτώσεις κρίσης, πρέπει κανείς να προτιμήσει επενδύσεις σε εταιρίες με μικρό πιστωτικό κίνδυνο.

Ωραία αυτά αλλά δυστυχώς ο Damodaran δε μας λέει τι πρέπει να κάνουμε στην περίπτωση της Ελλάδας όπου φαίνεται ότι μπορεί να ξύπνησε η Λερναία Ύδρα του στασιμοπληθωρισμού.






 

Η Ελλάδα είναι η τελευταία σοβιετικού τύπου οικονομία στην Ευρώπη

Αυτό φέρεται ότι δήλωσε ο Καθηγητής Γιάννης Στουρνάρας σε επικριτικό άρθρο των New York Times χθες αναφορικά με την ύπαρξη κλειστών επαγγελμάτων στην Ελλάδα. Το άρθρο αναφέρει ότι υπάρχουν περίπου 70 κλειστά επαγγέλματα στην Ελλάδα, π.χ. δικηγόροι, μηχανικοί, οδηγοί ταξί, λογοθεραπευτές, ηλεκτροσυγκολλητές, συμβολαιογράφοι, μικροπωλητές, εφημεριδοπώλες και αρχιτέκτονες. Το άρθρο περιλαμβάνει την εκτίμηση του ΙΟΒΕ σύμφωνα με την οποία αν απελευθερωθούν τα επαγγέλματα τότε το ΑΕΠ μπορεί να αυξηθεί κατά 10% ή 35 δις δολάρια. Hа здоровье! (Na zda-ró-vye)

Ο Nacim Taleb θα κάνει μήνυση στην επιτροπή Nobel;

Έτσι ισχυρίζεται σε συνέντευξή του στο Bloomberg o ακαδημαϊκός/trader και συγγραφέας του bestseller “The Black Swan”. Συγκεκριμένα, λέει ότι για την κρίση φταίει η επιτροπή που βράβευσε με Nobel και "νομιμοποίησε"¨τους Harry Markowitz, Merton Miller και William Sharpe το 1990 για την έρευνά τους στη θεωρία χαρτοφυλακίου και στα υποδείγματα αποτίμησης. Αν δεν είχαν Nobel μας λέει ο Taleb δεν θα τους πίστευε κανείς. To γεγονός ότι όλες οι τράπεζες και οι επενδυτές υιοθέτησαν τις θεωρίες τους οδήγησε στην κρίση. Ο William Sharpe απάντησε στη κριτική λέγοντας ότι δεν ευθύνεται αυτός για τα νούμερα που έβαλε ο καθένας μέσα στα υποδείγματα που πρότεινε. Μάλλον τα παραλέει προβοκατόρικα ο Taleb εδώ χάριν διαφήμισης του βιβλίου του.

Να και ο αντίλογος από τον Damodaran εδώ. 

(Ευτυχία στα 26) = (Ευτυχία στα 83)

Αυτό έδειξε πρόσφατη έρευνα σε 44,000 άτομα τα οποία κατοικούν σε 30 οικονομικά αναπτυγμένες χώρες του ΟΟΣΑ. Μαθηματικά η  καμπύλη ευτυχίας έχει υπερβολική μορφή με τοπικό μέγιστο στα 83 έτη!

Αφρική = (Ευρώπη + ΗΠΑ + Κίνα + Ιαπωνία)

Είναι γνωστό ότι οι λανθασμένες προβολές των Μερκατορικών χαρτών ενισχύουν τη λανθασμένη αντίληψη ότι η Αφρική είναι μια σχετικά μικρή και ασήμαντη (γεωγραφικά/πολιτικά/οικονομικά;) ήπειρος. Μια παραστατική διάψευση δίνεται εδώ.

Ακρίβυναν οι ντομάτες; Δες το Google Price Index (GPI)

Όπως ανέφεραν οι Financial Times σε άρθρο τους χθες, η Google χρησιμοποιεί την αχανή βάση δεδομένων της (δες πχ το Google Products) από διαδικτυακές αγορές για να κατασκευάσει ένα τιμάριθμο (Google Price Index, GPI) με τον οποίο θα μπορεί να υπολογιστεί σε ημερήσια πια βάση ο πληθωρισμός. Ο επικεφαλής οικονομολόγος του Google Hal Varian, τόνισε ότι το GPI δεν θα αντικαταστήσει παραδοσιακά μέτρα του πληθωρισμού καθώς το online καλάθι έχει διαφορετική σύνθεση από το παραδοσιακό καλάθι της νοικοκυράς. Προς το παρόν το GPI δεν είναι διαθέσιμο στο ευρύ κοινό.

Στον Χριστόφορο Πισσαρίδη το Nobel Οικονομικών 2010

Πολλά συγχαρητήρια στον Christopher A. Pissarides ο οποίος κέρδισε το Nobel 2010 μαζί με τους Peter A. Diamond και Dale T. Mortenson (συνόψεις στα links από το marginal revolution) για τη συμβολή τους στα οικονομικά της εργασίας και συγκεκριμένα στην κατανόηση των δυσκολιών που προκύπτουν σε "αγορές αναζήτησης" (search markets) κατά το ταίριασμα προσφοράς και ζήτησης εργασίας. Άντε και στα δικά σας!

To Ig βραβείο Nobel Οικονομικών και Management 2010

Το βραβείο στα οικονομικά αυτή τη χρονιά πήγε στα στελέχη της Goldman Sachs, AIG, Lehman Brothers, Bear Stearns, Merrill Lynch, και Magnetar για τη δημιουργία και προώθηση νέων τρόπων επένδυσης χρημάτων που μεγιστοποιούν τις αποδόσεις ενώ ελαχιστοποιούν τον κίνδυνο για την παγκόσμια οικονομία!

Το βραβείο στο management πήγε στους Alessandro Pluchino, Andrea Rapisarda και Cesare Garofalo από το University of Catania, Italy για την εργασία τους (“The Peter Principle Revisited: A Computational Study”) στην οποία αποδεικνύουν μαθηματικά ότι οι οργανισμοί γίνονται πιο αποτελεσματικοί αν οι προαγωγές εργαζομένων γίνονται με τελείως τυχαίο τρόπο.

Τα βραβεία Ig Nobel τιμούν από το 1991 τα επιτεύγματα ανθρώπων που μας έκαναν να γελάσουμε και μετά να σκεφτούμε. Οι νικητές βραβεύονται σε μια τελετή στο Harvard University και μετά δίνουν μια δημόσια διάλεξη στο ΜΙΤ.

Θα πονέσει η δημοσιονομική προσαρμογή;

Ναι υποστηρίζει άρθρο του Economist βασιζόμενο σε απόσπασμα από πρόσφατη μελέτη του IMF με τίτλο “Will It Hurt? Macroeconomic Effects of Fiscal Consolidation”. Μάλιστα διαφωνεί εν μέρει το IMF με τα αποτελέσματα σχετικής μελέτης του Alesina (απάντησε ήδη εδώ στην κριτική του IMF). Ανάλυση ιστορικών στοιχείων από το IMF έδειξε λοιπόν ότι βραχυπρόθεσμα η δημοσιονομική προσαρμογή μειώνει το ΑΕΠ και αυξάνει την ανεργία. Οι αρνητικές επιπτώσεις είναι ηπιότερες αν μειωθούν τα επιτόκια, υποτιμηθεί το εγχώριο νόμισμα και αυξηθούν οι εξαγωγές. Δυστυχώς για την Ελλάδα, οι ασπιρίνες αυτές δεν είναι διαθέσιμες. Η μελέτη δείχνει ότι οι αρνητικές επιπτώσεις είναι πιο επώδυνες αν η προσαρμογή βασίζεται κυρίως σε έμμεσους φόρους οι οποίοι αυξάνουν τον πληθωρισμό και αν η προσαρμογή γίνεται ταυτόχρονα σε πολλές χώρες. Και πάλι τα νέα εδώ είναι δυσάρεστα για την Ελλάδα. Μακροπρόθεσμα όμως η μελέτη υποστηρίζει ότι η μείωση του χρέους είναι πιθανό να οδηγήσει σε ανάπτυξη καθώς τα πραγματικά επιτόκια αποκλιμακώνονται και μειώνονται οι πληρωμές για τόκους. Οι Κεϋνσιανοί όμως μας θυμίζουν ότι: The long run is a misleading guide to current affairs. In the long run we are all dead.

Οικονομία και Ηθική

Ο Krugman σε μια εύστοχη ανάρτησή του τονίζει ότι η οικονομική επιστήμη δεν είναι ένα παιχνίδι ηθικής:


"...economics is not a morality play. It’s not a happy story in which virtue is rewarded and vice punished. The market economy is a system for organizing activity — a pretty good system most of the time, though not always — with no special moral significance. The rich don’t necessarily deserve their wealth, and the poor certainly don’t deserve their poverty; nonetheless, we accept a system with considerable inequality because systems without any inequality don’t work. And before the trolls jump in to say aha, Krugman concedes the truth of supply-side economics, that’s not an argument against progressive taxation and the welfare state; it’s just an argument that says that there are limits. Cuba doesn’t work; Sweden works pretty well."

Ο Γλαύκων συζητά με τον Σωκράτη για οικονομικά

O Bryan Caplan στο econlog χρησιμοποιεί ένα φανταστικό διάλογο φιλοσόφων για να μας πει ότι οι ανειδίκευτοι οικονομικοί μετανάστες μπορούν να αυξήσουν την παραγωγικότητα των εγχώριων εργαζομένων. Αυτό συμβαίνει καθώς οι πρώτοι αναλαμβάνουν εργασίες τις οποίες δεν προλαβαίνουν ή δεν θέλουν να κάνουν οι δεύτεροι. Έτσι, οι εγχώριοι εργαζόμενοι μπορούν να αφιερώσουν περισσότερο χρόνο σε δραστηριότητες στις οποίες αμείβονται καλύτερα και είναι πιο παραγωγικοί.

Ο stand-up οικονομοκωμικός

Από το επιστημονικό συνέδριο της American Economic Association το 2010, στο video αυτό ο Yoram Bauman μας λέει διάφορα αστεία για την κρίση και εξηγεί μια συνταγή για ομελέτα (περισσότερα στο site του  www.standupeconomist.com). Πρόσφατα δημοσιεύτηκε και το εικονογραφημένο βιβλίο του με τίτλο The Cartoon Introduction to Economics, Volume 1: Microeconomics. Το τερπνόν μετά του ωφελίμου.