Τρίτη 19 Οκτωβρίου 2010

Benoit Mandelbrot (1924-2010): Ένας Έλληνας μεταξύ Ρωμαίων

Αυτή την απλή φράση διάλεξε ο Nacim Taleb στην ιστοσελίδα του για να τιμήσει τη μνήμη του μαθηματικού Benoit Mandelbrot ο οποίος δυστυχώς πέθανε στις 14 Οκτώβρη σε ηλικία 85 ετών. Η έρευνα του πατέρα των fractals άσκησε τεράστια επίδραση σε πολλά επιστημονικά πεδία που περιλαμβάνουν τη φυσική, τα χρηματοοικονομικά, τα μαθηματικά, τη βιολογία και την πληροφορική. Τα μαθηματικά και οι ιδέες που ανέπτυξε συντέλεσαν στη δημιουργία του επιστημονικού ρεύματος της θεωρίας του χάους και της μη-γραμμικής δυναμικής. Υπήρξε ένας από τους τελευταίους μεγάλους μαθηματικούς με μια ολιστική θεώρηση. Οι εργασίες του στα χρηματοοικονομικά τη δεκαετία του 1960 ήταν ανορθόδοξες αλλά πραγματικά πρωτοποριακές. Όταν οι περισσότεροι επιστήμονες και αναλυτές στη χρηματοπιστωτική βιομηχανία για πάνω από μισό αιώνα αποδέχθηκαν χωρίς ιδιαίτερες επιφυλάξεις την παντοκρατορία της γραμμικότητας, της ανεξαρτησίας και της κανονικής κατανομής, αυτός μιλούσε για ασυνέχειες, κατανομές με βαριές ουρές, μακροπρόθεσμη μνήμη, μη-γραμμικότητες και αυτοομοιότητες στη συμπεριφορά των αγορών. Αν είχαμε δώσει περισσότερη προσοχή στα γραπτά του ίσως σήμερα να είχαμε καλύτερα υποδείγματα αποτίμησης και διαχείρισης κινδύνου και έτσι να μη βιώναμε τόσο έντονα τις αρνητικές συνέπειες της κρίσης.

Αν και δεν τον γνώρισα ποτέ προσωπικά είχα την τύχη να μελετήσω σε βάθος το έργο του όταν έγραφα τη διατριβή μου και υπήρξα μεγάλος θαυμαστής του. Όταν επικοινώνησα μαζί του με email τον Αύγουστο του 2008 ενημερώνοντάς τον για το βιβλίο μου, έμεινα έκπληκτος όταν μου απάντησε σχεδόν αμέσως. Ανέφερε μεταξύ άλλων με το κάπως επικριτικό αλλά πρακτικό πνεύμα που τον χαρακτήριζε: "I did look up on the web and saw that your book deals with my concept of long memory. But does it deal with the long tails which fill the newspapers today?". Για περισσότερες πληροφορίες αναφορικά με το έργο και τη ζωή του αρχίστε από το σχετικό αφιέρωμα στους ΝΥΤ και μια συλλογή με ομιλίες στο TED.