Πέμπτη 23 Δεκεμβρίου 2010

Η Πολυεθνική...κληρονομιά

Ευτυχώς μας θεωρούν ακόμα μέρος της. Στο σημερινό doodle πρωταγωνιστεί μεταξύ άλλων μια χιονισμένη Ακρόπολη. Χρόνια Πολλά!

Να τι είναι υπερπληθωρισμός

Από αναγνώστη του blog του Greg Mankiw. Είναι φωτογραφία  τιμοκαταλόγου για το εισιτήριο εισόδου στους καταρράκτες Βικτώρια της Ζιμπάμπουε. Παρατηρήστε πως η τιμή σε τρισεκατομμύρια στο εγχώριο νόμισμα (ΖW) είναι γραμμένη με κιμωλία ώστε να αλλάζει με ευκολία μέσα στην ημέρα καθώς το νόμισμα υποτιμάται!  To επίσημο νόμισμα έχει πια καταργηθεί πρακτικά γιατί γιατί ο πληθωρισμός έφτασε το 231.000.000% τον Ιούλιο του 2008. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι οι Γερμανοί αντιτίθενται στο Ευρω-ομόλογο γιατί τρομάζουν στο ενδεχόμενο να επιστρέψει το φάντασμα του υπερπληθωρισμού που τους κατέστρεψε τα πάντα στις αρχές της δεκαετίας του 1920 όταν οι τιμές τριπλασιάζονταν κάθε μήνα. Υπάρχουν ιστορίες όπου στα εστιατόρια οι τιμές που πλήρωναν οι πελάτες άλλαζαν κατά τη διάρκεια των γευμάτων τους. Και εμείς βέβαια θυμόμαστε ότι οι επιπτώσεις του υπερπληθωρισμού στην κατοχική Ελλάδα (>365% μηνιαίως) ήταν πολύ χειρότερες καθώς συντέλεσε όχι μόνο στην οικονομική καταστροφή της χώρας αλλά και σε 260.000 θανάτους αμάχων συμπατριωτών μας από πείνα. Οι Έλληνες και λοιποί Ευρωζωνιανοί δεν πρέπει πάντως να ανησυχούν για τον υπερπληθωρισμό καθώς υπάρχουν σημαντικότεροι κίνδυνοι που απορρέουν, για παράδειγμα, από τον υπερπολιτικαντισμό, την υπερφιλαυτία, την υπεραπλούστευση και την υπερβολή γενικότερα.

Τετάρτη 22 Δεκεμβρίου 2010

Τα καλύτερα διαγράμματα του 2010

Θα τα βρείτε εδώ.

Ταΐστε τα πεινασμένα ευρώψαρα

Στο τέλος της κεντρικής σελίδας του blog πρόσθεσα μια γυάλα με ευρώψαρα που περιτριγυρίζουν καταδυόμενα ευρώ. Κινήστε το ποντίκι σας για να προσελκύσετε τα ψάρια, κλικάρετε για να τα τα ταΐσετε. Τα συμπεράσματα και η ψαριά δικιά σας.

Τρίτη 21 Δεκεμβρίου 2010

Αναζητώντας απόδοση δικαιοσύνης

Μια αμφιλεγόμενη τάση έχει εμφανιστεί στις ΗΠΑ σύμφωνα με πρόσφατη ανάρτηση στο blog του FOX Νews LiveShots. Αφορά νομικά δάνεια τα οποία επιτρέπουν, για παράδειγμα, σε μικρομεσαίες οικογένειες να χρηματοδοτήσουν τα κόστη δικαστικής διαμάχης ή τα ιατρικά έξοδα που σχετίζονται με κάποια αποζημίωση (πχ για εργατικό ατύχημα). Νομικά δάνεια μπορούν να χρησιμοποιήσουν και δικηγορικές εταιρίες που δεν έχουν τους αναγκαίους πόρους να προσλάβουν εμπειρογνώμονες ή να χρηματοδοτήσουν μια μακροχρόνια δικαστική διαμάχη ενάντια σε, για παράδειγμα, μια πολυεθνική. Ακούγεται καλή ιδέα καθώς επιτρέπει στα φτωχότερα στρώματα πρόσβαση στη δικαιοσύνη. Ο αντίλογος είναι ότι οδηγεί σε μια επιβάρυνση των δικαστηρίων με οπορτουνιστικές υποθέσεις. Ακόμα, ότι τα δικαστήρια θα εξελιχθούν σε ένα νομικό καζίνο όπου μεγαλοεπενδυτές μπορούν να τοποθετούν τα λεφτά τους σε αποδοτικές υποθέσεις. Αυτά δεν είναι ολότελα υπερβολικά καθώς σύμφωνα με άρθρο των New York Times υπάρχουν $1 δις επενδύσεις από hedge funds σήμερα και 250 εταιρίες στην Νέα Υόρκη που δανείζονται χρήματα για χρηματοδότηση νομικών υποθέσεων. Για παράδειγμα, πολλές νομικές εταιρίες προσέγγισαν θύματα της πυραμίδας των $65 δις του Bernie Madoff και τους πρόσφεραν 20-30 σεντς για κάθε δολάριο αποζημίωσης που θα καταφέρουν (ενδεχομένως) να εισπράξουν σε αποζημιώσεις. Φυσικά, οι εταιρίες (ή οι χρηματοδότες τους) θα κρατήσουν το υπόλοιπο της αποζημίωσης αφού πληρωθούν τα έξοδα. Κάποιοι τέλος υποστηρίζουν ότι το να υπεισέρχεται τρίτο μέρος στη διαμάχη αντιδίκων θα οδηγήσει σε διαφθορά του νομικού συστήματος (pecunia olet!). Ο Πρόεδρος Εφετών κος Γεώργιος Φαλτσέτος τονίζει πάντως σε πρόσφατο άρθρο του στην Καθημερινή ότι η δημόσια "επένδυση στη δικαιοσύνη είναι παραγωγική" για τη χώρα. Στην Ελλάδα πάντως, οι επενδυτές θα βρουν πλούτο υποθέσεων (γίνονται 750 χιλιάδες μηνύσεις το χρόνο) αλλά πρέπει να έχουν ιώβειο υπομονή αν θέλουν να δουν αποτέλεσμα.

Τα χρηματοοικονομικά του Seinfeld

To Seinfeld ήταν μια πολύ δημοφιλής τηλεοπτική σειρά που παίχθηκε για εννέα χρονιές στο δίκτυο NBC. Ίσως έχετε δει τις επαναλήψεις και στην ελληνική TV. Η απλότητα του σεναρίου και των πρωταγωνιστών έκανε γνωστή τη σειρά ως  “a show about nothing”. Κάποιοι εκμεταλλεύτηκαν αυτό το χαρακτηριστικό και απομόνωσαν διάφορα κλιπ από τη σειρά για να περιγράψουν βασικές οικονομικές έννοιες. Κάποια είναι αρκετά καλά, θα τα βρείτε όλα εδώ, παραθέτω τα σχετικά με χρηματοοικονομικά:  

Σάββατο 18 Δεκεμβρίου 2010

Τι σημαίνει έξοδος από το ευρώ;

Αυτό το ερώτημα απασχολεί άρθρο του Economist. Αυτό γιατί η σύγκλιση στα επιτόκια δανεισμού των κρατών μελών έχει πια αναστραφεί έντονα και η ιδέα ότι κάποια χώρα μπορεί να επιστρέψει στο εθνικό της νόμισμα δεν φαντάζει πια αδύνατη, αν και θα είχε τεράστια κόστη για τους φυγάδες και τους εναπομείναντες. Ο κύριος λόγος για τον οποίο μια χώρα θα επέλεγε να αφήσει το ευρώ είναι για να ανακτήσει την χαμένη νομισματική της ανεξαρτησία και για να μπορεί να ταιριάξει την νομισματική πολιτική της με τις ιδιαίτερες οικονομικές της συνθήκες. Η έξοδος είναι μια επιλογή για τους ισχυρούς και τους αδύνατους. Από τη μια μεριά, οι Γερμανοί μπορεί να αναπολούν τις ημέρες της Bundesbank χωρίς τους κινδύνους πληθωρισμού τους οποίους ενέχει η παροχή αυξημένης ρευστότητας σε αδύναμες ξένες τράπεζες. Έτσι η Γερμανία θα είχε τη δυνατότητα αύξησης και πάλι των επιτοκίων σύντομα δεδομένης της ισχύς της οικονομίας της. Τώρα οι Γερμανοί πρέπει να προσαρμόζονται στις αδυναμίες της υπόλοιπης ευρωζώνης και να φορολογούνται ώστε να υποστηρίξουν φτωχότερες χώρες. Η έξοδος της Γερμανίας από το ευρώ μπορεί να συμπαρασύρει σε ένα μπλοκ Μάρκου και άλλες χώρες με στενές οικονομικές σχέσεις όπως η Αυστρία και η Ολλανδία. Από την άλλη μεριά, το ευρώ έχει κάνει τις αδύναμες χώρες λιγότερο ανταγωνιστικές και έτσι μια έξοδος από το ευρώ θα τους επέτρεπε να ευθυγραμμίσουν  τους μισθούς τους με την παραγωγικότητα. Σε μια τέτοια περίπτωση οποιαδήποτε οικονομική αξία (μισθοί, ιδιωτικά και κυβερνητικά δάνεια, μετοχές κλπ) θα μετατραπούν στο νέο νόμισμα. Η αλλαγή πρέπει να είναι απότομη ώστε να αποτραπεί το χάος. Στην Αργεντινή το 2001 η μετατροπή των καταθέσεων στο νέο νόμισμα έγινε με καλύτερη ισοτιμία από ότι τα δάνεια ώστε να ευνοηθούν κάπως οι καταθέτες. Αυτό διεύρυνε ακόμα περισσότερο τις ζημιές στις τράπεζες και οδήγησε σε περαιτέρω συρρίκνωση του χρηματοπιστωτικού τομέα. Μια αδύναμη χώρα που φεύγει από το ευρώ θα πρέπει να θέσει περιορισμούς στις αναλήψεις κεφαλαίων και ίσως και περιορισμούς στις μετακινήσεις. Η χρηματοδότηση με οποιοδήποτε τρόπο από το εξωτερικό θα γινόταν δύσκολη με δυσμενείς επιπτώσεις στο διεθνές εμπόριο. Όπως και στην Αργεντινή, πολλοί από αυτούς που θα ζημιωθούν, όπως οι τράπεζες, ίσως επιλέξουν να αγωνιστούν νομικά ώστε να αποζημιωθούν. Οι Γερμανοί από την άλλη πλευρά, αν επέλεγαν να επιστρέψουν στο μάρκο δεν θα είχε νόημα να μετατρέψουν τα κρατικά δάνειά τους από ευρώ στο νέο ισχυρότερο νόμισμα. Το νέο πανίσχυρο μάρκο θα έβλαπτε βέβαια κάπως τις εξαγωγές και η Γερμανία θα έχανε την επιρροή της στην ECB. Το άρθρο καταλήγει με το ερώτημα: αξίζει όμως τον κόπο; Χώρες της ευρωζώνης οι οποίες αντιμετωπίζουν πολύχρονη λιτότητα και υψηλή ανεργία είναι δύσκολο να πιστέψουν ότι θα είναι χειρότερα έξω από το ευρώ. Η υποτίμηση θα τους γλίτωνε από τον βασανιστικό αποπληθωρισμό μισθών που απαιτείται ώστε οι εργαζόμενοι να ξαναγίνουν ανταγωνιστικοί και να μπουν στην αγορά εργασίας. Φυσικά αυτό δεν θα έλυνε τα δομικά προβλήματα που κρύβονται πίσω από την χαμηλή ανταγωνιστικότητα. Τα υψηλά κόστη χρηματοδότησης και τα κοινωνικά προβλήματα ίσως δεν αρκετά για να φοβίσουν χώρες που τα γεύονται ήδη. Το άρθρο πάντως συμπεραίνει ότι είναι λάθος η έξοδος από το ευρώ καθώς θα προκαλέσει χάος. Όμως σημειώνει ότι καθώς λάθη συμβαίνουν σε περιόδους έντασης, μερικοί σκέφτονται το αδιανόητο. Εσείς;

Τετάρτη 15 Δεκεμβρίου 2010

Εισοδηματική Ανισότητα και Οικονομικές Κρίσεις

Τη σύνδεση των δυο εξετάζει σε ο Edward L. Glaeser στο Economix. Διάφοροι ερευνητές έχουν στο παρελθόν προσπαθήσει να ανακαλύψουν αν  η ανισότητα έχει και άλλες γενικότερες αρνητικές επιπτώσεις όπως είναι η χαμηλή ανάπτυξη, ή χαλαρή κοινωνική συνοχή και η αυξημένη θνησιμότητα. Πως μπορεί όμως η ανισότητα να οδηγεί σε οικονομικές κρίσεις;
  • Η θεωρία του Joseph Stiglitz είναι ότι η ανισότητα σημαίνει ότι τα χρήματα πηγαίνουν από αυτούς που θα τα δαπανούσαν σε αυτούς που είναι τόσο πλούσιοι που δεν μπορούν να τα δαπανήσουν. Η υπερβολική ρευστότητα οδήγησε σε ανεύθυνο δανεισμό και ανάληψη κινδύνων που βρίσκονται πίσω από την τρέχουσα κρίση.
  • Μια σχετική ερμηνεία των Anthony Atkinson και Salvatore Morelli υποστηρίζει ότι η μείωση στα πραγματικά εισοδήματα οδήγησε τα φτωχότερα στρώματα να δανειστούν για να διατηρήσουν την ίδιες συνθήκες διαβίωσης. Τα δάνεια αυτά αποδείχθηκε ότι δεν μπορούσαν να αποπληρωθούν με αποτέλεσμα επισφάλειες και πιέσεις στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
  • Ο Raghuram Rajan λέει ότι ο υπερδανεισμός των φτωχότερων νοικοκυριών ήταν το αποτέλεσμα εκούσιων ή ακούσιων πολιτικών επιλογών ώστε να μειωθεί η ανισότητα.
  • Μια εξήγηση βασισμένη στην ακίνητη περιουσία δίνεται από τους Joseph Gyourko, Christopher Mayer και Todd Sinai. Σύμφωνα με αυτή, τα ολοένα και διευρυνόμενα πλούσια στρώματα απαιτούσαν καλύτερα σπίτια και αυτό οδήγησε σε φούσκες στις τιμές των ακινήτων σε περιοχές με ανελαστική προσφορά γης.
Πέρα όμως από τις θεωρίες, η ανάλυση εμπειρικών δεδομένων δεν δείχνει κάποια ξεκάθαρη σχέση μεταξύ ανισότητας και κρίσεων. Για παράδειγμα, έρευνα των Atkinson και Morelli σε 25 χώρες και 100 έτη βρίσκει ότι σε 10 περιπτώσεις υπήρξαν κρίσεις στις οποίες προηγήθηκε αυξημένη ανισότητα.
Όμως, υπήρξαν και 7 περιπτώσεις κρίσεων όπου προηγήθηκε μια περίοδος όπου η ανισότητα μειωνόταν.

Ο κάθε Ευρωζωνιανός μπορεί να γίνει τώρα Jean-Claude Trichet

H Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ECB) δημιούργησε το €conomia, ένα online παιχνίδι νομισματικής πολιτικής ώστε να μπορούν όλοι οι ευρωζωνιανοί να καταλάβουν επιτέλους τη σχέση μεταξύ επιτοκίων και πληθωρισμού. Αν πάλι θελήσουν να μάθουν για τις διαφορετικές εκφάνσεις της μεταβολής των τιμών υπάρχει το Inflation Island Game. Να και τo διαφημιστικό σποτάκι στο YouTube. Παίζω και μαθαίνω λοιπόν. Τουλάχιστον να ρίξουμε τον πληθωρισμό στην οθόνη του υπολογιστή μας γιατί η πραγματικότητα στην Ελλάδα παίζει άλλο παιχνίδι φαίνεται.

Δευτέρα 13 Δεκεμβρίου 2010

Πρέπει να συγχωνευτούν οι τράπεζες στην Ελλάδα;

Είναι αυξανόμενα δημοφιλής αυτή η άποψη σήμερα στην Ελλάδα σε κύκλους πανεπιστημιακών, δημοσιογράφων, τραπεζιτών και πολιτικών. Μήπως πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι διεθνώς η άποψη αυτή δεν είναι πλέον τόσο ορθόδοξη; Όπως αναφέρει πρόσφατη ανάρτηση στο Washington's Post, σημαντικός αριθμός από έγκριτους ανεξάρτητους ειδικούς (Joseph Stiglitz, Ed Prescott , Alan Greenspan, Paul Volcker, Robert Reich, R. Glenn Hubbard, Simon Johnson, Thomas Hoenig, Richard Fisher, Thomas Bullard, Neal S. Wolin, President of the Independent Community Bankers of AmericaCongressional panel overseeing the bailout, Sheila Bair, Mervyn King, Anna Schwartz, William K. Black, Nouriel Roubini, James Galbraith, Marc Faber, Luigi Zingales,Thomas F. Cooley, Dean Baker , Arnold Kling, Philip Augar,  John McFall, Chris Whalen) πιστεύει ότι δεν θα ξεφύγουμε από την κρίση αν δεν διασπάσουμε τις γιγάντιες τράπεζες. Οι λόγοι είναι πολλοί σύμφωνα με απόψεις που ασπάζεται το άρθρο. Οι γιγάντιες τράπεζες, σε αντίθεση με τις μικρότερες, παρά το γεγονός ότι έλαβαν σημαντική υποστήριξη από τους φορολογούμενους αύξησαν μόνο τα bonus των στελεχών και όχι την χρηματοδότηση της οικονομίας. Ταυτόχρονα, λειτουργούν με υψηλά κόστη, δεν ευνοούν τον ανταγωνισμό και έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο στη μεγέθυνση της κρίσης κρατικού χρέους. Τέλος, όπως έχουν τονίσει μια σειρά από αναλυτές από τον Paul Krugman ως τον Simon Johnson, οι γιγάντιες τράπεζες επηρεάζουν περισσότερο από όσο θα έπρεπε τους πολιτικούς και τους φορείς επιτήρησης των αγορών. Τραπεζική δίαιτα λοιπόν και όχι υπερτροφία.

O Κόσμος το 2036 κατά Nassim Taleb

Προβλέπει σε άρθρο του στον Economist ότι συστήματα, όπως τα τραπεζικά, τα οποία βασίζονται σημαντικά μέσω της μόχλευσης σε προβλέψεις, και επομένως είναι ευαίσθητα σε "μαύρους κύκνους", θα θρυμματιστούν αργά ή γρήγορα. Η παγκοσμιοποίηση και η λειτουργική μόχλευση επιταχύνουν και επιτείνουν τις οικονομικές και πολιτισμικές εξελίξεις. Ότι είναι εύθραυστο θα σπάσει μέχρι τότε. Τα συγκεντρωτικά κράτη θα υπάρχουν μόνο κατ' όνομα καθώς θα έχουν εξασθενήσει από τα χρέη, τις συγκρούσεις συμφερόντων των πολιτικών και την μεγέθυνση λαθών από κεντρικά συστήματα. Θα επικρατήσει το προ-μοντέρνο μοντέλο της πόλης κράτους το οποίο θα επιδεικνύει εμμονή στην δημοσιονομική σύνεση. Τα νομίσματα μπορεί να υπάρχουν ακόμα αλλά μετά την αποτυχία της FED αλλά θα είναι συνδεδεμένα με το χρυσό και όχι κάποιο άλλο νόμισμα. Οι γιγάντιες εταιρίες, με τα υψηλά χρέη και bonus και τις μετοχές εισηγμένες σε "αποτελεσματικά" χρηματιστήρια, θα έχουν εκλείψει. Θα επιβιώσουν οι ανθεκτικότερες μικρές, οικογενειακές, μη-εισηγμένες επιχειρήσεις που δεν θα έχουν χρέη. Οι μεγάλες εταιρίες θα υπάρχουν, αλλά θα είναι διαφορετικές από τις σημερινές και πολύ πιο βραχύβιες. Ο κόσμος θα υποφέρει από σοβαρές βιολογικές και ηλεκτρονικές επιδημίες ως αποτέλεσμα της παγκοσμιοποίησης. Θα αναβιώσουν οι θρησκείες ως αποτελεσματικό μέσο διάδοσης  πρακτικών λύσεων, αξιών και τελετών. Η επιστήμη θα παράγει ολοένα και λιγότερα παρά τις τεράστιες δαπάνες και θα επικεντρώνεται σε τι δεν μπορεί να κάνει και γιατί δεν πρέπει να το κάνει. Τέλος, η οικονομική επιστήμη θα αντιμετωπίζεται όπως βλέπουν σήμερα οι πρακτικοί άνθρωποι τις μεταμοντέρνες συλλογιστικές του Derrida. Μιας και μιλάμε για μελλοντολογία, να τι προβλέπει το wikipedia για το 2036. Γενικότερα, αν αναρωτιέστε "what is the answer to life the universe and everything", δοκιμάστε να το εισάγετε στο Google και θα δείτε ότι η απάντηση είναι φυσικά το 42.

Τετάρτη 8 Δεκεμβρίου 2010

Αγοράστε το δικό σας θεώρημα

Αν πάντα θέλατε ένα μαθηματικό θεώρημα με το όνομά σας, τώρα μπορείτε με μόνο 15 στερλίνες να αγοράσετε και να βαφτίσετε εδώ ένα πρωτότυπο θεώρημα το οποίο έχει αποδειχθεί από ηλεκτρονικό υπολογιστή.  Σύντομα θα δίνεται και η δυνατότητα δημοσίευσης του θεωρήματός σας σε επιστημονικό περιοδικό. Να λοιπόν μια απλή λύση που δίνει τη δυνατότητα στις ελληνικές κυβερνήσεις να αυξήσουν με ελάχιστο κόστος το ερευνητικό προϊόν των ελληνικών ΑΕΙ. Μακροπρόθεσμα μπορούν οι υπολογιστές ή το YouTube να υποκαταστήσουν τη διδασκαλία ώστε να διώξουμε επιτέλους και τους καθηγητές και να εξοικονομήσουμε ακόμα περισσότερα χρήματα.

Η λιτότητα δεν είναι μονόδρομος

Ο Joseph E. Stiglitz ισχυρίζεται σε άρθρο του ότι υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις έναντι της λιτότητας. Οι πολιτικές λιτότητας σύμφωνα με τον συγγραφέα είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα οδηγήσουν σε ακόμα πιο αδύναμες οικονομίες σε εθνικό και διεθνές επίπεδο και θα αποτελέσουν φρένο στην ανάπτυξη. Όσοι ελπίζουν σε μεγάλες μειώσεις ελλειμμάτων θα απογοητευθούν καθώς η ύφεση θα μειώσει τα έσοδα από φόρους και θα αυξήσει τη ζήτηση για κοινωνικά επιδόματα.

Τρίτη 7 Δεκεμβρίου 2010

Zombie Economics: How Dead Ideas Still Walk among Us


Αυτός είναι ο διασκεδαστικός τίτλος του βιβλίου που μόλις δημοσίευσε ο John Quiggin με θέμα πέντε διαβόητες οικονομικές ιδέες και θεωρίες οι οποίες πιστεύει ότι συντέλεσαν στη διεθνή οικονομική κρίση. Ο συγγραφέας ισχυρίζεται σε συνέντευξη στο VOX ότι αν και θα έπρεπε οι ιδέες αυτές να έχουν πια πεθάνει, παραμένουν δημοφιλείς στο μυαλό πολλών ερευνητών και πολιτικών.  Ιδού λοιπόν οι πέντε μακαρίτισσες:
  1. Υπόθεση Μείζονος Μετριοπάθειας (Great Moderation): Εκφράστηκε χαρακτηριστικά από τον Robert Lucas στην περίφημη διάλεξή του το 2003 στην American Economic Association όταν διακήρυξε ότι "το κεντρικό πρόβλημα της πρόληψης των οικονομικών υφέσεων έχει πια πρακτικά επιλυθεί". Η άποψη αυτή βασιζόταν στην παρατηρούμενη μείωση από το 1980 των διακυμάνσεων σε μια σειρά από οικονομικές μεταβλητές όπως το ΑΕΠ, η βιομηχανική παραγωγή και η ανεργία. Θεωρήθηκε λοιπόν ότι η μείωση αυτή προήλθε από παράγοντες όπως το σύγχρονο χρηματοπιστωτικό σύστημα, τις βελτιώσεις στην οικονομική πολιτική και τις ευνοϊκές συγκυρίες. Στο πλαίσιο της υπόθεσης έγινε από πολλούς η λανθασμένη εκτίμηση ότι η κρίση του 2007 θα ήταν απλώς μια μικρή και πρόσκαιρη αναταραχή.
  2.  Υπόθεση Αποτελεσματικών Αγορών (Efficient Markets Hypothesis):Υποστηρίζει ότι οι τιμές στις χρηματοοικονομικές αγορές αποτελούν την καλύτερη δυνατή εκτίμηση της αξίας οποιουδήποτε περιουσιακού στοιχείου δεδομένης όλης της διαθέσιμης πληροφορίας. Η κριτική υποστηρίζει ότι οι μεγάλες και αρρύθμιστες αγορές συχνά αποσταθεροποιούν την οικονομία και οδηγούν σε κρίσεις πανικού και φούσκες. Έτσι, υποστηρίζουν ότι οι αγορές δεν είναι αποτελεσματικές χωρίς ρύθμιση και έλεγχο του χρηματοπιστωτικού τομέα ως προς το μέγεθός του και τα προϊόντα που αναπτύσσει.
  3. Δυναμικά Στοχαστικά Υποδείγματα Γενικής Ισορροπίας (DSGE): Ένας κλάδος της θεωρίας γενικής ισορροπίας (general equilibrium) που συνιστά πια την ορθόδοξη προσέγγιση στα σύγχρονα μακροοικονομικά. Προσπαθεί να εξηγήσει τις σωρευτικές μεταβολές σε μακροοικονομικές μεταβλητές (πχ., ανάπτυξη, κύκλους και επιδράσεις πολιτικής) με βάση μακροοικονομικά υποδείγματα τα οποία προκύπτουν από αρχές μικροοικονομίας. Η κριτική βασίζεται, μεταξύ άλλων, στο γεγονός ότι τα υποδείγματα αυτά δεν κατάφεραν να προβλέψουν επιτυχώς την τρέχουσα οικονομική κρίση.
  4. Οικονομικά της διάχυσης προς τα κάτω (‘Trickle-Down’ Economics):  Η υπόθεση ότι αν ευνοήσουμε τα πλουσιότερα στρώματα (πχ με μείωση φορολογίας) τότε αυτά θα δράσουν με τέτοιο τρόπο (πχ αύξηση επενδύσεων) που θα έχει έμμεσες θετικές επιπτώσεις προς τα κάτω για τα φτωχότερα στρώματα. Τα Reaganomics και τα οικονομικά της προσφοράς (supply-side economics) συχνά εντάσσονται σε αυτή τη σχολή σκέψης. Η κριτική αμφισβητεί το μέγεθος ή ακόμα και την ύπαρξη των έμμεσων επιπτώσεων προς τα κάτω. Χαρακτηριστικά αναφέρουν την ολοένα και διευρυνόμενη απόκλιση εισοδημάτων μεταξύ πλουσιότερων και φτωχότερων στρωμάτων στις ανεπτυγμένες χώρες.
  5. Ιδιωτικοποιήσεις (Privatizations): Σύμφωνα με την κριτική, τα αποτελέσματα δεν ήταν τα αναμενόμενα καθώς πολλές από τις ιδιωτικοποιημένες βιομηχανίες διεθνώς (πχ μεταφορές, ενέργεια, τηλεπικοινωνίες) παρέμειναν ουσιαστικά μονοπώλια στα οποία δεν λειτούργησε ο ανταγωνισμός. Η κρατική εποπτεία δεν εξαφανίστηκε μετά τις ιδιωτικοποιήσεις απλώς πήρε άλλη μορφή.
Ζωή σε λόγου μας.

Σάββατο 4 Δεκεμβρίου 2010

Τζόγος και Αποταμίευση

]Το Freakonomics υπενθυμίζει ότι οι λοταρίες είναι αποτελεσματικό μέσο για την ενθάρρυνση της αποταμίευσης. Οι λοταρίες αυτές συνδέονται με ένα καταθετικό λογαριασμό (ή και κρατικό ομόλογο) και δίνουν ένα βραβείο στον κάτοχο σε χρήμα ή και είδος μετά από περιοδικές κληρώσεις (πχ σε μηνιαία βάση). Οι καταθέτες δέχονται ένα ελαφρώς μικρότερο επιτόκιο στις καταθέσεις τους με αντάλλαγμα την πιθανότητα να κερδίσουν το βραβείο. Όσοι ενδιαφέρεστε για περισσότερες λεπτομέρειες διαβάστε τη σχετική μελέτη του Peter Tufano που δημοσιεύτηκε στο American Economic Review. Τέτοια προϊόντα προσφέρει στην Ελλάδα, για παράδειγμα, το ΤΤ και η Πειραιώς όπου οι καταθέτες συμμετέχουν αυτόματα σε κληρώσεις μέσω των οποίων μπορούν να διπλασιάσουν τα χρήματά τους ή και να κερδίσουν χρηματικά βραβεία. Η λογική είναι ότι τα παραδοσιακά προϊόντα στοιχηματισμού (λαχεία, αθλητικό στοίχημα, παίγνια καζίνο, κλπ) έχουν αρνητική απόδοση μακροχρόνια (ΚΠΑ<0) και οδηγούν σε σπατάλη πόρων. Ο συνδυασμός τυχερού παιχνιδιού και κατάθεσης ενέχει πολλά πλεονεκτήματα καθώς προσφέρει ευχαρίστηση αλλά ταυτόχρονα επιτρέπει αποταμίευση. Το Ελληνικό Δημόσιο τελευταία εφαρμόζει την αντίστροφη λογική: οι καταθέτες μπαίνουν στην κλήρωση της διαδικασίας δειγματοληψίας όπου το βραβείο είναι ένας έλεγχος πόθεν έσχες από το ΣΔΟΕ. Το ΣΔΟΕ καλά κάνει βέβαια αλλά το αποτέλεσμα είναι ότι οι κάτοχοι μαύρου χρήματος απλώς αποφεύγουν την αποταμίευση!

Παρασκευή 3 Δεκεμβρίου 2010

Οπτικοποίηση της ανθρώπινης εξέλιξης μέσω ενισχυμένης πραγματικότητας

Καταπληκτικό video από τον φημισμένο Hans Rosling ο οποίος υιοθετεί τεχνικές ενισχυμένης πραγματικότητας (augmented reality) για να αποδώσει εικονικά μέσα σε πέντε λεπτά την οικονομική ιστορία 200 ετών, για 200 χώρες οπτικοποιώντας120,000 νούμερα. Μέρος του εξαιρετικού ντοκιμαντέρ του BBC με τίτλο The Joy of Stats. Ελπίζω να μην πάμε στην Ελλάδα από τα Greek Statistics σε ένα Greek Augmented Reality!

Πέμπτη 2 Δεκεμβρίου 2010

Ψωνίστε Δικαιοσύνη στο Διαδίκτυο

Για τους φανατικούς οπαδούς του μηχανισμού της αγοράς και του e-commerce ήρθε το eJury. Δίνει τη δυνατότητα να κάνετε προσομοίωση δίκης για μια πραγματική υπόθεσή σας χρησιμοποιώντας ένα εκτενές σώμα ενόρκων που αποτελείται από τουλάχιστον 50 άτομα. Ένας δικηγόρος θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει το eJury για να πάρει πολλές πληροφορίες αναφορικά με, για παράδειγμα, εύλογα ποσά συμβιβασμού, αδυναμίες στα αποδεικτικά στοιχεία, στάσεις ενόρκων και αποτελεσματικές γραμμές επιχειρηματολογίας. Οι e-ένορκοι πληρώνονται $5-$10 και οι δικηγόροι πληρώνουν $350 ανά σελίδα δικογράφου το οποίο περιορίζεται μεταξύ 2 και 5 σελίδες. Curia advisari vult...

Τρίτη 30 Νοεμβρίου 2010

Έλληνες και Κορεάτες είναι οι σκληρότερα εργαζόμενοι λαοί του κόσμου

Επιβεβαιώνουν λοιπόν την εμπειρία μας (και όχι τα αρνητικά στερεότυπα που κάποιες φορές προβάλλονται στα διεθνή media) τα στοιχεία του ΟΟΣΑ για το 2009 (κάντε εδώ κατάταξη για το 2009 με βάση το Average Hours Worked per Person) αναφορικά με το πόσο σκληρά εργάζεται ο μέσος Έλληνας (θα ήταν ενδιαφέρον να δούμε και τη διακύμανση!). Ο πίνακας δίνει το μέσο αριθμό ωρών εργασίας ανά εργαζόμενο ανά έτος:

Θέση
Χώρα
Μέσος όρος
1
Korea
2,243
2
Greece
2,119
3
Russian Federation
1,997
4
Hungary
1,968
5
Poland
1,966
6
Israel
1,943
7
Czech Republic
1,891
8
Mexico
1,857
9
Estonia
1,831
10
Italy
1,773
11
New Zealand
1,729
12
Canada
1,725
13
Portugal
1,719
14
Iceland
1,716
15
Japan
1,714
16
Australia
1,713
17
Slovak Republic
1,693
18
Slovenia
1,687
19
United States
1,681
20
Finland
1,672
21
Spain
1,648
22
United Kingdom
1,646
23
Switzerland
1,640
24
Sweden
1,611
25
Luxembourg
1,601
26
Ireland
1,584
27
Austria
1,581
28
France
1,558
29
Belgium
1,550
30
Denmark
1,544
31
Norway
1,408
32
Germany
1,390
33
Netherlands
1,378


Είναι ενδιαφέρον ότι ενώ άρθρο του Forbes το 2008 μας παρουσίαζε ως διεθνείς πρωταθλητές εργατικότητας, το ίδιο περιοδικό το 2009 έδινε τελείως αντίθετη εικόνα (χρησιμοποιώντας επικαιροποιημένα στοιχεία).  Η εξήγηση βρίσκεται στο γεγονός ότι το 2008 κατέταξε τις χώρες με βάση το μέσο αριθμό ωρών εργασίας ανά εργαζόμενο ανά έτος αλλά το 2009 έκανε την κατάταξη χρησιμοποιώντας το μέσο αυτό όρο πολλαπλασιασμένο όμως με το ποσοστό απασχόλησης (δηλ. το ποσοστό των εργαζόμενων στον πληθυσμό μιας χώρας). Δεν ξέρω ποιος μας δουλεύει αλλά εμείς δουλεύουμε πολύ. Είναι άλλη ιστορία βέβαια πόσοι δουλεύουν, πόσο πληρώνονται και πόσο αποδοτικοί είναι...

Τετάρτη 24 Νοεμβρίου 2010

Econo-Comics

Μια καταπληκτική ανθολογία από comics για οικονομικά δίνει ανάρτηση στο Economix. Μεταξύ αυτών: