Σάββατο 18 Δεκεμβρίου 2010

Τι σημαίνει έξοδος από το ευρώ;

Αυτό το ερώτημα απασχολεί άρθρο του Economist. Αυτό γιατί η σύγκλιση στα επιτόκια δανεισμού των κρατών μελών έχει πια αναστραφεί έντονα και η ιδέα ότι κάποια χώρα μπορεί να επιστρέψει στο εθνικό της νόμισμα δεν φαντάζει πια αδύνατη, αν και θα είχε τεράστια κόστη για τους φυγάδες και τους εναπομείναντες. Ο κύριος λόγος για τον οποίο μια χώρα θα επέλεγε να αφήσει το ευρώ είναι για να ανακτήσει την χαμένη νομισματική της ανεξαρτησία και για να μπορεί να ταιριάξει την νομισματική πολιτική της με τις ιδιαίτερες οικονομικές της συνθήκες. Η έξοδος είναι μια επιλογή για τους ισχυρούς και τους αδύνατους. Από τη μια μεριά, οι Γερμανοί μπορεί να αναπολούν τις ημέρες της Bundesbank χωρίς τους κινδύνους πληθωρισμού τους οποίους ενέχει η παροχή αυξημένης ρευστότητας σε αδύναμες ξένες τράπεζες. Έτσι η Γερμανία θα είχε τη δυνατότητα αύξησης και πάλι των επιτοκίων σύντομα δεδομένης της ισχύς της οικονομίας της. Τώρα οι Γερμανοί πρέπει να προσαρμόζονται στις αδυναμίες της υπόλοιπης ευρωζώνης και να φορολογούνται ώστε να υποστηρίξουν φτωχότερες χώρες. Η έξοδος της Γερμανίας από το ευρώ μπορεί να συμπαρασύρει σε ένα μπλοκ Μάρκου και άλλες χώρες με στενές οικονομικές σχέσεις όπως η Αυστρία και η Ολλανδία. Από την άλλη μεριά, το ευρώ έχει κάνει τις αδύναμες χώρες λιγότερο ανταγωνιστικές και έτσι μια έξοδος από το ευρώ θα τους επέτρεπε να ευθυγραμμίσουν  τους μισθούς τους με την παραγωγικότητα. Σε μια τέτοια περίπτωση οποιαδήποτε οικονομική αξία (μισθοί, ιδιωτικά και κυβερνητικά δάνεια, μετοχές κλπ) θα μετατραπούν στο νέο νόμισμα. Η αλλαγή πρέπει να είναι απότομη ώστε να αποτραπεί το χάος. Στην Αργεντινή το 2001 η μετατροπή των καταθέσεων στο νέο νόμισμα έγινε με καλύτερη ισοτιμία από ότι τα δάνεια ώστε να ευνοηθούν κάπως οι καταθέτες. Αυτό διεύρυνε ακόμα περισσότερο τις ζημιές στις τράπεζες και οδήγησε σε περαιτέρω συρρίκνωση του χρηματοπιστωτικού τομέα. Μια αδύναμη χώρα που φεύγει από το ευρώ θα πρέπει να θέσει περιορισμούς στις αναλήψεις κεφαλαίων και ίσως και περιορισμούς στις μετακινήσεις. Η χρηματοδότηση με οποιοδήποτε τρόπο από το εξωτερικό θα γινόταν δύσκολη με δυσμενείς επιπτώσεις στο διεθνές εμπόριο. Όπως και στην Αργεντινή, πολλοί από αυτούς που θα ζημιωθούν, όπως οι τράπεζες, ίσως επιλέξουν να αγωνιστούν νομικά ώστε να αποζημιωθούν. Οι Γερμανοί από την άλλη πλευρά, αν επέλεγαν να επιστρέψουν στο μάρκο δεν θα είχε νόημα να μετατρέψουν τα κρατικά δάνειά τους από ευρώ στο νέο ισχυρότερο νόμισμα. Το νέο πανίσχυρο μάρκο θα έβλαπτε βέβαια κάπως τις εξαγωγές και η Γερμανία θα έχανε την επιρροή της στην ECB. Το άρθρο καταλήγει με το ερώτημα: αξίζει όμως τον κόπο; Χώρες της ευρωζώνης οι οποίες αντιμετωπίζουν πολύχρονη λιτότητα και υψηλή ανεργία είναι δύσκολο να πιστέψουν ότι θα είναι χειρότερα έξω από το ευρώ. Η υποτίμηση θα τους γλίτωνε από τον βασανιστικό αποπληθωρισμό μισθών που απαιτείται ώστε οι εργαζόμενοι να ξαναγίνουν ανταγωνιστικοί και να μπουν στην αγορά εργασίας. Φυσικά αυτό δεν θα έλυνε τα δομικά προβλήματα που κρύβονται πίσω από την χαμηλή ανταγωνιστικότητα. Τα υψηλά κόστη χρηματοδότησης και τα κοινωνικά προβλήματα ίσως δεν αρκετά για να φοβίσουν χώρες που τα γεύονται ήδη. Το άρθρο πάντως συμπεραίνει ότι είναι λάθος η έξοδος από το ευρώ καθώς θα προκαλέσει χάος. Όμως σημειώνει ότι καθώς λάθη συμβαίνουν σε περιόδους έντασης, μερικοί σκέφτονται το αδιανόητο. Εσείς;